โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือโรคหลอดเลือดสมอง เป็นสาเหตุการเสียชีวิตอันดับ 2 รองจากมะเร็ง และมีแนวโน้มผู้ป่วยเพิ่มขึ้นทุกปี ปัจจุบันคนไทยป่วยเป็นโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือโรคหลอดเลือดสมองปีละ 300,000 คน เสียชีวิตจากโรคนี้ปีละ 30,000 คน ซึ่งโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือโรคหลอดเลือดสมองเกิดจากการที่สมองได้รับเลือดไปเลี้ยงไม่เพียงพอ อาจะเกิดจากการที่เส้นเลือดไปเลี้ยงสมองตีบ หรือแตก ทำให้เซลล์สมองที่ขาดเลือด ไม่สามารถทำงานได้ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการทำงานในส่วนต่างๆ ของร่างกาย เสี่ยงต่อการเกิดโรคต่าง ๆ มากมาย ซึ่งอาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิต
เพื่อป้องกันความเสี่ยงที่จะเกิดโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต นพ.นิรันดร์ กองรัตนานันท์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบประสาทและสมอง ศูนย์ระบบโรคหลอดเลือดสมอง รพ.วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย ให้รายละเอียดเกี่ยวกับโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต เพื่อให้ทุกคนได้รู้จักและเข้าใจโรคนี้มากขึ้น
โรคอัมพฤกษ์ อัมพาตคืออะไร
โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต เป็นความผิดปกติของระบบประสาท โดยเฉพาะทุกความผิดปกติที่สมอง จะทำให้เกิดการอ่อนแรงของกล้ามเนื้อ หรือทำให้การทำงานของสมองผิดปกติไปข้างใดข้างหนึ่ง
ลักษณะของโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต
โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือโรคหลอดเลือดสมอง วิธีการสังเกต ให้จำ 3 คำที่เป็นอาการของโรคง่าย ๆ
- พูดลำบาก สามารถสังเกตตัวเองได้ว่า เวลาจะพูดอะไรออกมาจะรู้สึกพูดลำบาก นึกคำพูดไม่ออก จะพูดก็พูดไม่ออก แต่ถ้าเป็
- ปากตก อาการนี้บางครั้งคนไข้อาจจะไม่ได้สังเกตเห็นด้วยตัวเอง แต่ญาติมักจะสังเกตเห็นว่าริมฝีปากข้างใดข้างหนึ่งตกไป สามารถทดสอบได้ง่าย ๆ อาจให้คนไข้ลองยิงฟัน พอยิงฟันจะสังเกตเห็นได้ชัดว่า ปากจะเบี้ยวไปข้างนึง
- ยกไม่ขึ้น แขนหรือขาข้างใดข้างหนึ่งยกไม่ขึ้น มีอาการอ่อนแรง มือจับสิ่งของไม่ถนัด จับปากกาไม่ได้ ถือของไม่ได้ จับแล้วของหล่น วิธีการทดสอบ ให้คนไข้ยกมือขึ้นทั้งสองข้าง ให้ขนานกับพื้น ถ้าแขนข้างใดข้างหนึ่งตกลง ไม่สามารถค้างไว้ได้ แสดงว่าเริ่มมีอาการอ่อนแรง
ถ้ามีอาการอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือบางรายอาจพบอาการทั้ง 3 อย่าง ถือเป็นสัญญาณเตือนโรคหลอดเลือดสมอง หรืออัมพฤกษ์ อัมพาต อาการส่วนใหญ่หากเป็นแล้ว จะเกิดขึ้นค่อนข้างเร็ว ภายในวินาที หรือนาทีเท่านั้น อาการจะไม่ใช่ค่อยเป็นค่อยไป หากพบอาการผิดปกติ ควรรีบมาโรงพยาบาลโดยเร็วที่สุด เพราะโรคหลอดเลือดตีบในสมอง หากถึงมือหมอเร็วก็สามารถรักษาให้หายเป็นปกติได้
ปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต
สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือโรคหลอดเลือดสมอง มีหลายปัจจัย ได้แก่
- อายุ ยิ่งอายุมาก หลอดเลือดเสื่อมมากขึ้น
- ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน
- ผู้ที่เป็นโรคไขมันในเลือดสูง
- ผู้ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง
- ผู้ที่มีภาวะอ้วน
- ผู้ที่สูบบุหรี่ ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- ผู้ที่ขาดการออกกำลังกาย
การป้องกันโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต
แนะนำให้ควบคุมปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ได้ควบคุมระดับน้ำตาล ความดันโลหิต หรือระดับไขมันให้อยู่ในภาวะปกติ ลดหรือเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มเครื่องแอลกอฮอล์ และควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ที่สำคัญควรให้ความสำคัญกับการตรวจสุขภาพ เพื่อจะได้ทราบความผิดปกติของร่างกาย และทำการรักษาปัญหาต่าง ๆที่เกิดขึ้นได้อย่างทันท่วงที ซึ่งหากสามารถคุมปัจจัยเสี่ยงต่าง ๆ ได้โอกาสที่จะเกิดโรคอัมพฤกษ์ อัมพาต หรือโรคหลอดเลือดในสมองก็จะน้อยลง
ข้อแนะนำของแพทย์
หากพบอาการผิดปกติ ต้องรีบมาโรงพยาบาล ถ้ามาถึงโรงพยาบาลภายใน 4.5 ชั่วโมง (4 ชั่วโมงครึ่ง) ถ้าเป็นโรคหลอดเลือดในสมองตีบ ยังสามารถฉีดยาสลายลิ่มเลือดได้ทัน และมีโอกาสที่จะหายเป็นปกติเกือบ 50 เปอร์เซ็นต์ แต่หากมาเลย 4.5 ชั่วโมงไปแล้ว หมดโอกาสที่จะให้ยาฉีดละลายลิ่มเลือด วิธีการรักษา คุณหมอจะทานยาป้องกัน ทานยาละลายเกล็ดเลือด และรักษาตามอาการ โอกาสที่จะหายกลับมาเป็นปกติ ก็น้อยลง เพราะฉะนั้นเมื่อเริ่มรู้สึกพบความผิดปกติต้องรีบมาพบแพทย์ อย่ารอดูอาการอยู่ที่บ้าน ถ้ามีอาการ 1 ใน 3 อย่างข้างต้น หรือมีอาการทั้ง 3 อย่างต้องรีบมาโรงพยาบาลทันที
ขอบพระคุณข้อมูลจาก
นพ.นิรันดร์ กองรัตนานันท์
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบประสาทและสมอง
ศูนย์ระบบโรคหลอดเลือดสมอง รพ.วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
ติดต่อ ศูนย์ระบบโรคหลอดเลือดสมอง
รพ.วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย 02-441-7899 หรือ 1792
ติดต่อผ่านช่องทางไลน์ได้ง่ายๆ Line
หรือสามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษาได้เลยค่ะ
