เฝือก คือ อุปกรณ์ที่ใช้ดามกระดูกและข้อ เพื่อให้ส่วนนั้นอยู่นิ่งๆ และใช้ป้องกันเนื้อเยื่่ออื่นๆที่ได้รับบาดเจ็บ ลดอาการปวดบวม และส่งเสริมให้กระดูกที่หักติดดีดังเดิม ซึ่งเฝือกใช้เวลาแข็งตัวประมาณ 3-5 นาที แต่ยังมีสภาพเปียกชื้น และบุบง่ายอยู่ ต้องใช้เวลา 1-2 วัน จึงจะแห้งสนิท เฝือกที่แข็งตัว จะมีความแข็งแรงและน้ำหนักจะเบาลงกว่าที่เปียกชื้น
การดูแลเฝือก
ในระยะ 3 วันแรก หลังใส่เฝือก ป้องกันเฝือกแตกหัก หรือ บุบ ในระหว่างที่เปียกชื้นให้วางเฝือกบนวัสดุนิ่ม เช่น หมอน หลีกเลี่ยงการวางเฝือก บนวัสดุแข็ง เช่น พื้นปูนประคองเฝือกในระหว่างที่เคลื่อนย้าย หรือ ลุกจากเตียงอย่างระมัดระวัง หลีกเลี่ยงการกดหรือบีบเฝือกเล่น วางเฝือกในที่โล่ง อากาศถ่ายเทได้สะดวก ไม่ใช้ผ้าห่มคลุมบนเฝือก การใช้พัดลมเป่าจะช่วยให้เฝือกแห้งเร็วขึ้น ห้ามนำเฝือกไปผิงไฟหรือ เปียกน้ำ
การปฏิบัติเมื่อเฝือกแห้งดีแล้ว
- ดูแลไม่ให้เฝือกเปียกน้ำ หรือ สกปรก เวลาอาบน้ำให้ใช้ ถุงพลาสติกหุ้มเฝือกไว้ อาจใช้ถุงสวมทับหลายๆชั้น โดยการมัดปากถุงที่ละระดับ จะช่วยกันน้ำได้ดียิ่งขึ้น
- ไม่ควรให้เฝือกเป็นตัวรับน้ำหนักเต็มที่ ยกเว้นมีส้นยางเป็นตัวรับน้ำหนัก หรือ ลงน้ำหนักได้เมื่อแพทย์อนุญาต
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดจากการเข้าเฝือก
- เฝือกหลวมเนื่องจากอวัยวะในเฝือกยุบบวมลง
- เฝือกคับหรือแน่นเกินไป จากการบวมของเนื้อเยื่อที่ได้รับบาดเจ็บ
- การเข้าเฝือกนานเกินไป ทำให้ข้อยึดติดแข็ง
- การถอดเฝือกออกเร็วเกินไป โดยที่กระดูกยังไม่ติด ทำให้มีการเคลื่อนของบริเวณกระดูกที่หัก อาจเกิดกระดูกติดผิดรูป ติดช้า หรือ ไม่ติด
คำแนะนำ
- เกร็งกล้ามเนื้อที่อยู่ใต้เฝือกบ่อยๆและเคลื่อนไหวส่วนที่อยู่ภายนอกเฝือก หรือ ข้อต่างๆที่อยู่ใกล้เคียง เช่น ใส่เฝือกขาควรกระดิกนิ้วเท้าขึ้น-ลง เกร็งกล้ามเนื้อน่องและออกกำลังกายยกขาขึ้น-ลงบ่อยๆ, เข้าเฝือกแขนให้เคลื่อนไหวหัวไหลกำ-แบมือบ่อยๆ
- ห้ามตัดเฝือก สำลี หรือ วัสดุ รองรับเฝือกออกเอง
- อย่าให้เฝือกกระทบของแข็งโดยตรงจนแตกยุบ หรือเหยียบลงบนพื้นแข็งโดยไม่ได้รับอนุญาตจากแพทย์
- ห้ามทำให้เฝือกเปียก หรือ ลนด้วยความร้อนเพื่อให้แห้ง
- ห้ามใช้วัสดุของแข็งแหย่เข้าไปในเฝือก เพราะอาจทำให้ผิวหนังถลอกมีแผล บางครั้งวัสดุนั้นอาจหลุดเข้าไปในเฝือก ทำให้เกิดแผลกดทับบนผิวหนัง ซึ่งอาจเกิดการติดเชื้อตามมาถ้ามีอาการคันให้ใช้แอลกอฮอล์หยดในเฝือกแล้วใช้พัดลมเป่าหรือ อาจจะใช้ Spray แก้คันฉีดในเฝือกตามคำแนะนำของแพทย์
- ยกส่วนแขนหรือขาที่เข้าเฝือกให้สูงอยู่เหนือระดับหัวใจเสมอเพื่อช่วยให้เกิดการไหลเวียนโลหิตที่ดีและลดอาการบวม
– เวลานั่งหรือนอน ให้ใช้หมอนหนุนแขนหรือขาที่เข้าเฝือก
– เวลาเดินหรือยืน ให้ใช้ผ้าคล้องคอสำหรับผู้ที่ใส่เฝือกที่แขน - มาพบแพทย์ตามนัด
- ถ้ามีอาการผิดปกติดังนี้ ให้มาก่อนนัด
– ปวดบริเวณที่ใส่เฝือกมากขึ้น
– นิ้วมือหรือเท้าข้างที่เข้าเฝือกมีสีเขียวคล้ำหรือ ซีด บวมมากขึ้น หรือ ชา
– ไม่สามารถขยับนิ้วมือหรือนิ้วเท้าข้างที่ใส่เฝือก
– มีเลือด น้ำเหลือง หรือ หนอง ไหลออกมาจากเฝือก หรือ มีกลิ่นเหม็น
– เฝือกหลวม แตกร้าว หรือ หลุด
ข้อควรปฏิบัติภายหลังการถอดเฝือก
- ทำความสะอาดผิวหนังบริเวณนั้นเบาๆ ด้วยสบู่และน้ำ อาจทาน้ำมันหรือโลชั่น เพื่อให้ผิวหนังชุ่มชื้น
- เริ่มเคลื่่อนไหวข้อที่ถอดเฝือกออกทันทีที่ทำได้
- ถ้ามีอาการบวมหลังจากเดินหรือนั่งห้อยแขน ขา ควรยกแขน ขา ให้สูงกว่าลำตัว โดยให้วางบนหมอนและขยับข้อบริเวณใกล้เคียงบ่อยๆ เช่น ถ้าใส่เฝือกที่แขน กำ-แบมือบ่อยๆ ,ถ้าใส่เฝือกที่ขาให้กระดกข้อเท้า ขึ้น-ลง บ่อยๆ
- ไม่ควรใช้งานเต็มที่จนกว่ากล้ามเนื้อจะแข็งแรงเหมือนเดิม
