เช้าวันใหม่ที่สดใส แต่สะดุ้งตื่นด้วยอาการปวดไหล่
ลองนึกถึงเช้าที่คุณสะดุ้งตื่นเพราะอาการปวดตึงที่หัวไหล่ การยกแขนหวีผม สวมเสื้อ หรือเอื้อมหยิบของกลายเป็นเรื่องลำบาก หากสิ่งนี้เกิดขึ้นกับคุณ อาจเป็นสัญญาณเตือนของ “ข้อไหล่ติด” ภาวะที่พบได้บ่อยในผู้หญิงวัยกลางคนและผู้สูงอายุ
ข้อไหล่ติดคืออะไร?
ข้อไหล่ติด (Frozen shoulder) คือภาวะที่เยื่อหุ้มข้อไหล่ หรือ “แคปซูล” เกิดการอักเสบและหนาตัว ทำให้ข้อไหล่ตึงและเคลื่อนไหวลำบาก เปรียบเสมือนมีพังผืดรัดอยู่ ส่งผลให้การยกหรือหมุนแขนทำได้ลำบากและมีอาการปวด โดยเฉพาะในช่วงกลางคืน อาการเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อการนอนหลับและคุณภาพชีวิตอย่างมาก
ปัจจัยเสี่ยงที่ควรรู้
แม้สาเหตุที่แน่ชัดยังไม่ทราบ แต่มีปัจจัยที่เพิ่มความเสี่ยง ได้แก่:
- อายุ: พบมากในวัย 40-60 ปี
- เพศ: ผู้หญิงมีโอกาสเป็นมากกว่าผู้ชาย
- โรคประจำตัว: เช่น เบาหวาน ไทรอยด์ โรคหัวใจ พาร์กินสัน
- การบาดเจ็บ: เช่น กระดูกหัก ข้อหลุด
- การใช้งานไหล่น้อย: เช่น หลังการผ่าตัดหรือใส่เฝือก
อาการที่บอกว่าอาจเป็นข้อไหล่ติด
- ปวดไหล่: ปวดร้าวลงต้นแขน หรือปวดมากตอนกลางคืน
- ไหล่ตึง: รู้สึกเหมือนมีอะไรยึดรั้ง ขยับได้ลำบาก
- ยกแขนไม่ขึ้น: เช่น ยกหวีผมหรือหยิบของบนที่สูงลำบาก
- หมุนแขนลำบาก: เช่น ติดกระดุมหลังหรือเกาหลัง
ข้อไหล่ติดแบ่งเป็น 3 ระยะ
- ระยะปวด (Freezing phase): ปวดไหล่ตลอดเวลา เริ่มตึงบ้าง (2-9 เดือน)
- ระยะติด (Frozen phase): ปวดลดลงแต่ตึงมาก ขยับลำบาก (4-12 เดือน)
- ระยะหาย (Thawing phase): อาการดีขึ้น กลับมาเคลื่อนไหวได้ใกล้เคียงปกติ (5-24 เดือน)
การวินิจฉัยและการรักษา
แพทย์จะซักประวัติ ตรวจการเคลื่อนไหวข้อไหล่ และอาจถ่ายภาพรังสีเพื่อแยกโรคอื่นๆ การรักษาขึ้นอยู่กับความรุนแรง โดยแบ่งเป็น:
- การรักษาแบบประคับประคอง:
- ยารับประทาน: เช่น ยาแก้ปวด แก้อักเสบ
- ประคบเย็น: ลดปวดและบวม
- กายภาพบำบัด: เช่น การยืดเหยียด การออกกำลังกาย
- การรักษาอื่นๆ (ในกรณีรุนแรง):
- ฉีดยาสเตียรอยด์: ลดอักเสบ แต่มีผลข้างเคียง
- ดัดข้อไหล่: เพิ่มการเคลื่อนไหว แต่มีความเสี่ยง
- ผ่าตัด: ผ่าตัดส่องกล้องตัดพังผืดในข้อไหล่ (กรณีรักษาแบบอื่นไม่ได้ผล)
ป้องกันข้อไหล่ติดได้อย่างไร?
- ออกกำลังกายไหล่สม่ำเสมอ เช่น ว่ายน้ำหรือโยคะ
- ยืดกล้ามเนื้อไหล่ทุกวัน โดยเฉพาะหลังใช้งานหนัก
- หลีกเลี่ยงการใช้งานไหล่หนักเกินไป
- ระมัดระวังการบาดเจ็บ
- ควบคุมโรคประจำตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
ข้อไหล่ติด… รักษาหายได้
แม้อาการข้อไหล่ติดจะรบกวนชีวิตประจำวัน แต่สามารถรักษาให้หายได้หากได้รับการวินิจฉัยและรักษาอย่างถูกต้องตั้งแต่เริ่มต้น การดูแลตัวเองและการทำกายภาพบำบัดอย่างสม่ำเสมอจะช่วยให้คุณกลับมามีชีวิตที่สมบูรณ์อีกครั้ง
โดย ผศ.นพ. บวรรัฐ วนดุรงค์วรรณ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ความชำนาญพิเศษ ศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิกส์
ศูนย์กระดูกและข้อ
รพ. วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย โทร. 02-441-7899 หรือ 1792
หรือติดต่อได้ผ่านช่องทาง Line
หรือสามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษาได้เลยค่ะ
