คุณเคยรู้สึกปวดเข่าเวลาขยับหรือทำกิจกรรมประจำวันหรือไม่? อาการปวดเข่าไม่ใช่เพียงแค่ความไม่สบายตัว แต่ยังอาจเป็นสัญญาณเตือนของปัญหาสุขภาพที่สำคัญ ซึ่งพบได้ในทุกช่วงวัย ตั้งแต่วัยรุ่น วัยทำงาน ไปจนถึงผู้สูงอายุ ความเจ็บปวดนี้อาจส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต เช่น การเดินเหิน การลุกนั่ง หรือการขึ้นลงบันได อีกทั้งยังอาจเชื่อมโยงกับโรคสำคัญอย่าง เอ็นเข่าอักเสบ
เอ็นเข่าอักเสบคืออะไร?
ข้อเข่าของเราประกอบด้วยกระดูก กล้ามเนื้อ และเอ็น ซึ่งทำหน้าที่เชื่อมต่อกระดูกและควบคุมการเคลื่อนไหวของข้อเข่า เอ็นเข่าทำหน้าที่เหมือนเชือกที่แข็งแรง ช่วยพยุงและเพิ่มความคล่องตัวให้ข้อเข่า อย่างไรก็ตาม เมื่อเอ็นเข่าเกิดการอักเสบ ไม่ว่าจะจากการใช้งานหนัก การบาดเจ็บ หรือการเสื่อมสภาพ อาจส่งผลให้เกิดอาการปวด บวม และเคลื่อนไหวลำบาก
ประเภทของเอ็นเข่าอักเสบ
เอ็นเข่าอักเสบสามารถแบ่งออกได้ตามตำแหน่งที่เกิดการอักเสบ เช่น:
- เอ็นสะบ้าอักเสบ: เกิดการอักเสบที่เอ็นใต้กระดูกสะบ้า มักพบในนักกีฬาที่ต้องกระโดดหรือใช้งานเข่าแบบงอเหยียดซ้ำ ๆ เช่น นักวอลเลย์บอลและนักบาสเกตบอล
- เอ็นข้างเข่าอักเสบ: เกิดที่เอ็นด้านข้างข้อเข่า มักเกิดจากแรงกระแทกด้านข้าง เช่น ในกีฬารักบี้
ใครบ้างที่เสี่ยงต่อเอ็นเข่าอักเสบ?
- ผู้สูงอายุ: การเสื่อมสภาพของเอ็นตามอายุ
- นักกีฬา: การใช้งานข้อเข่าหนักและการบาดเจ็บ
- ผู้มีน้ำหนักตัวเกิน: น้ำหนักที่มากเกินไปเพิ่มแรงกดบนข้อเข่า
- ผู้ที่ทำงานหนัก: เช่น กรรมกรหรือช่างก่อสร้าง
- ผู้มีกล้ามเนื้อรอบเข่าอ่อนแรง: ทำให้เอ็นต้องรับภาระมากขึ้น
อาการของเอ็นเข่าอักเสบ
- ปวดเข่า: อาจปวดเฉพาะจุดหรือปวดร้าว ขึ้นอยู่กับชนิดของเอ็นที่อักเสบ
- บวม: เข่าบวม แดง ร้อน โดยเฉพาะหลังใช้งานหนัก
- เข่าไม่มั่นคง: รู้สึกเข่าหลวม ไม่มีแรง เดินแล้วเข่าทรุด
- เสียงในเข่า: ได้ยินเสียง “กรอบแกรบ” หรือ “คลิก” เวลาขยับเข่า
- เคลื่อนไหวลำบาก: เช่น งอหรือเหยียดเข่า และขึ้นลงบันได
การรักษาเอ็นเข่าอักเสบ
- พักการใช้งาน: ลดกิจกรรมที่ทำให้ปวด
- ประคบเย็น: บรรเทาอาการปวดและลดบวม
- ยกขาสูง: เพื่อช่วยลดบวม
- รับประทานยา: เช่น ยาแก้ปวดหรือยาแก้อักเสบ
- กายภาพบำบัด: ฟื้นฟูกล้ามเนื้อ เพิ่มความแข็งแรงและยืดหยุ่น
- ฉีดยา: เช่น การฉีดสเตียรอยด์ในกรณีที่อักเสบรุนแรง
- ผ่าตัด: ในกรณีเอ็นฉีกขาดหรือวิธีอื่นไม่ได้ผล
การป้องกันเอ็นเข่าอักเสบ
- อบอุ่นร่างกายก่อนออกกำลังกาย: เตรียมความพร้อมของกล้ามเนื้อและเอ็น
- เสริมสร้างกล้ามเนื้อ: บริหารกล้ามเนื้อรอบเข่าให้แข็งแรง
- ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ: เพิ่มความยืดหยุ่น ลดการบาดเจ็บ
- ควบคุมน้ำหนัก: ลดแรงกดบนข้อเข่า
- สวมใส่อุปกรณ์ป้องกัน: เช่น สนับเข่าในกิจกรรมเสี่ยง
- หลีกเลี่ยงการใช้งานหนักเกินไป: เช่น การกระโดดหรือการบิดหมุนเข่ารุนแรง
การดูแลสุขภาพเข่าช่วยลดความเสี่ยงต่อเอ็นเข่าอักเสบได้ หากมีอาการปวดเข่าควรรีบพบแพทย์ เพื่อวินิจฉัยและรักษาอย่างทันท่วงที การดูแลตั้งแต่เริ่มต้นช่วยให้ฟื้นตัวเร็วและลดโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนในอนาคต
โดย ผศ.นพ. บวรรัฐ วนดุรงค์วรรณ
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ ความชำนาญพิเศษ ศัลยศาสตร์ออร์โธปิดิกส์
ศูนย์กระดูกและข้อ
รพ. วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย โทร. 02-441-7899 หรือ 1792
หรือติดต่อได้ผ่านช่องทาง Line
หรือสามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษาได้เลยค่ะ
