โดย นพ.วิศิษฎ์ ลีลาศวัฒนกิจ
แพทย์อายุรกรรมระบบประสาท
โรคหลอดเลือดสมอง: ภัยเงียบที่ไม่เลือกอายุ
ลองนึกภาพว่ามีระเบิดเวลาซ่อนอยู่ในร่างกายของคุณ โดยที่คุณไม่รู้ว่ามันจะทำงานเมื่อไหร่ และเมื่อมันระเบิดขึ้น อาจพรากความสามารถในการพูด การเดิน หรือแม้แต่การใช้ชีวิตของคุณไปในพริบตา นี่คือสิ่งที่เกิดขึ้นกับ โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) ซึ่งเป็นหนึ่งในสาเหตุหลักของการเสียชีวิตและความพิการทั่วโลก
โรคหลอดเลือดสมองคืออะไร?
โรคหลอดเลือดสมองเป็นภาวะที่สมองขาดเลือดไปเลี้ยงอย่างเฉียบพลัน ส่งผลให้เซลล์สมองเริ่มตายภายในไม่กี่นาที อาการนี้สามารถเกิดขึ้นได้จาก 3 สาเหตุหลัก ได้แก่
- หลอดเลือดตีบ (Ischemic Stroke) เกิดจากการสะสมของไขมันและคราบหินปูนในหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองได้ไม่เพียงพอ
- หลอดเลือดอุดตัน (Embolic Stroke) เกิดจากลิ่มเลือดที่ลอยมาจากส่วนอื่นของร่างกาย เช่น หัวใจ แล้วไปปิดกั้นการไหลเวียนของเลือดในสมอง
- หลอดเลือดแตก (Hemorrhagic Stroke) เกิดจากหลอดเลือดในสมองแตก ทำให้มีเลือดออกในสมอง ส่งผลให้สมองถูกกดทับและเนื้อเยื่อถูกทำลายอย่างรวดเร็ว
อาการเตือนของโรคหลอดเลือดสมองที่ห้ามมองข้าม
เวลาเป็นปัจจัยสำคัญ หากคุณหรือคนใกล้ตัวมีอาการต่อไปนี้ ต้องรีบไปโรงพยาบาลทันที โดยสามารถใช้หลัก BEFAST เพื่อตรวจสอบอาการเบื้องต้น
- F (Face drooping) หน้าเบี้ยว ยิ้มแล้วมุมปากตก
- A (Arm weakness) แขนขาอ่อนแรง ยกแขนแล้วตก
- S (Speech difficulty) พูดไม่ชัด ลิ้นแข็ง พูดติดขัด
- T (Time to call 1669) รีบโทรขอความช่วยเหลือทันที
ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นโรคหลอดเลือดสมอง?
แม้ว่าหลายคนจะคิดว่าโรคนี้เกิดขึ้นเฉพาะกับผู้สูงอายุ แต่ในความเป็นจริง คนอายุน้อยก็สามารถเป็นโรคหลอดเลือดสมองได้ โดยเฉพาะหากมีปัจจัยเสี่ยงดังต่อไปนี้
- ความดันโลหิตสูง
- เบาหวาน
- ไขมันในเลือดสูง
- การสูบบุหรี่และการดื่มแอลกอฮอล์
- ความเครียดสะสม
- ไม่ออกกำลังกาย
- โรคหัวใจบางชนิด เช่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ
วิธีป้องกันโรคหลอดเลือดสมองก่อนจะสายเกินไป
โรคหลอดเลือดสมองสามารถป้องกันได้ด้วยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและดูแลสุขภาพอย่างถูกต้อง ดังนี้
- ควบคุมความดันโลหิต เพราะความดันสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรค
- เลือกรับประทานอาหารที่ดีต่อสุขภาพ หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง อาหารแปรรูป และเพิ่มการบริโภคผักผลไม้
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ เช่น การเดินเร็วอย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน
- งดสูบบุหรี่และลดการดื่มแอลกอฮอล์ เพื่อลดความเสี่ยงของหลอดเลือดตีบและอุดตัน
- จัดการความเครียด โดยการทำสมาธิ เล่นโยคะ หรือหากิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลาย
โรคหลอดเลือดสมอง: ทุกวินาทีมีค่า
หากคุณคิดว่า “ยังไม่เป็นไร” หรือ “ฉันยังแข็งแรงอยู่” โปรดจำไว้ว่า โรคหลอดเลือดสมองไม่เลือกเวลาและไม่เลือกใคร ทุกนาทีที่เสียไปหมายถึงสมองที่เสียหายเพิ่มขึ้น รีบรู้ รีบป้องกัน ก่อนที่ภัยเงียบนี้จะส่งผลกระทบต่อชีวิตของคุณหรือคนที่คุณรัก
ติดต่อ ศูนย์ระบบโรคหลอดเลือดสมอง
รพ. วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร. 02-441-7899 หรือ 1792
หรือติดต่อได้ผ่านช่องทาง Line
หรือสามารถตรวจเช็ค ตารางแพทย์ออกตรวจ เพื่อขอเข้ารับคำปรึกษาได้เลยค่ะ
