บทความโดย
นพ.อภิสิทธ์ รัตนธนาสาร
ศัลยแพทย์เฉพาะทางการผ่าตัดเท้าและข้อเท้า ศูนย์กระดูกและข้อ
เอ็นข้อเท้าฉีก (Ankle Sprain with Ligament Tear) เป็นอาการที่พบได้บ่อยในผู้ที่พลิกข้อเท้า เดินพลาด หรือเล่นกีฬา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มนักกีฬา วิ่งออกกำลังกาย หรือผู้ที่ใส่รองเท้าส้นสูง โดยอาการอาจตั้งแต่เล็กน้อยจนถึงรุนแรง ซึ่งหากไม่รีบรักษาอาจกลายเป็นปัญหาเรื้อรัง
เอ็นข้อเท้าคืออะไร
เอ็นข้อเท้าคือเนื้อเยื่อแข็งแรงที่ยึดกระดูกข้อเท้าเข้าด้วยกัน ทำหน้าที่ให้ข้อเท้ามีความมั่นคงและเคลื่อนไหวได้อย่างเหมาะสม หากเกิดการยืดหรือฉีกขาดจากแรงกระแทกหรือพลิกเท้า จะทำให้เกิดอาการเจ็บ ปวด และบวมบริเวณข้อเท้า
สาเหตุของเอ็นข้อเท้าฉีก
- การพลิกข้อเท้าอย่างรุนแรง เช่น ขณะเดินบนพื้นไม่เรียบ หรือขณะวิ่ง
- เล่นกีฬาที่ต้องเคลื่อนไหวเร็ว เช่น ฟุตบอล บาสเกตบอล เทนนิส
- ใส่รองเท้าส้นสูง หรือรองเท้าที่ไม่กระชับ
- เคยมีประวัติข้อเท้าแพลงมาก่อน
อาการของเอ็นข้อเท้าฉีก
- ปวดบริเวณข้อเท้าทันทีหลังบาดเจ็บ
- บวม และอาจมีรอยช้ำใต้ผิวหนัง
- เดินลงน้ำหนักไม่ได้ หรือเดินแล้วเจ็บมาก
- ข้อเท้าเคลื่อนไหวลำบาก
- อาจได้ยินเสียง “ป๊อบ” ตอนเกิดการบาดเจ็บ
ต้องตรวจอะไรบ้าง?
- ซักประวัติและตรวจร่างกาย: เพื่อประเมินระดับความรุนแรงของอาการ
- X-ray: เพื่อดูว่ามีกระดูกหักร่วมด้วยหรือไม่
- Ultrasound หรือ MRI: ใช้ในกรณีที่สงสัยว่ามีการฉีกขาดของเอ็นอย่างรุนแรง เพื่อวางแผนการรักษาให้เหมาะสม
วิธีรักษาเอ็นข้อเท้าฉีก
การรักษาจะแตกต่างกันตามระดับความรุนแรงของการฉีกขาด
- กรณีเอ็นยืดหรือฉีกบางส่วน (Grade I-II)
- ประคบเย็นทันที 24–48 ชั่วโมง
- พักการใช้งาน หลีกเลี่ยงการลงน้ำหนัก
- ยกเท้าสูงเพื่อลดบวม
- พันผ้ายืดหรือใส่อุปกรณ์พยุงข้อเท้า
- กายภาพบำบัดเพื่อเพิ่มความแข็งแรง
- กรณีเอ็นฉีกขาดรุนแรง (Grade III)
- อาจต้องใส่เฝือก 2–6 สัปดาห์ ขึ้นกับอาการ
- หากเอ็นขาดมากหรือข้อเท้าหลวมผิดปกติ อาจต้องพิจารณาผ่าตัดเย็บซ่อมเอ็น
- ทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่องหลังถอดเฝือกหรือผ่าตัด
ภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น
- เอ็นข้อเท้าไม่กลับมาแข็งแรงเท่าเดิม เสี่ยงแพลงซ้ำบ่อย
- ปวดเรื้อรัง ข้อเท้าไม่มั่นคง
- เกิดพังผืดหรือข้อเสื่อมในระยะยาว หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม
เมื่อไหร่ควรพบแพทย์?
- บวมและปวดไม่ลดลงภายใน 2–3 วัน
- เดินลงน้ำหนักไม่ได้เลย
- เคยข้อเท้าแพลงซ้ำ ๆ บ่อย ๆ
- สงสัยว่ามีเอ็นฉีกหรือกระดูกหักร่วมด้วย
สรุป: อาการเอ็นข้อเท้าฉีกสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะผู้ที่เคลื่อนไหวร่างกายเยอะ การวินิจฉัยและรักษาตั้งแต่ระยะเริ่มต้นสามารถช่วยให้ฟื้นตัวได้เร็ว และป้องกันภาวะแทรกซ้อนระยะยาวได้
หากคุณมีอาการปวด บวม หรือสงสัยว่าเอ็นข้อเท้าอาจฉีก ศูนย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย มีทีมแพทย์เฉพาะทางด้านเท้าและข้อเท้าโดยเฉพาะ รวมถึงทีมสหวิชาชีพ เพื่อให้อาการบาดเจ็บของคุณดีขึ้น สามารถกลับไปใช้ชีวิตได้ปกติอีกครั้ง
สามารถเข้ารับบริการตรวจและปรึกษาได้ที่
ศูนย์กระดูกและข้อ รพ.วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line
