บทความโดย
นพ.ชัยเชษฐ์ ภารดีวิสุทธิ์
แพทย์เฉพาะทางศัลยกรรมกระดูกสันหลัง
ศูนย์กระดูและข้อ
อาการปวดสะโพก ร้าวลงขา เป็นปัญหาที่พบได้บ่อยในกลุ่มวัยทำงาน ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่ใช้ร่างกายอย่างหนักในชีวิตประจำวัน หลายคนเข้าใจว่าอาการนี้จะหายได้เอง แต่ในความจริงอาจเป็นสัญญาณของโรคที่ต้องรีบพบแพทย์ เช่น หมอนรองกระดูกเคลื่อน หรือเส้นประสาทถูกกดทับ
ในบทความนี้เราจะอธิบายสาเหตุ อาการที่ควรระวัง และแนวทางการรักษา โดยเฉพาะทางเลือกที่ไม่ต้องผ่าตัด เช่น กายภาพบำบัด หรือการฉีดยาเฉพาะจุด
สาเหตุของอาการปวดสะโพกร้าวลงขา
- หมอนรองกระดูกเคลื่อน (Herniated Disc)
เกิดจากหมอนรองกระดูกเคลื่อนออกมากดทับเส้นประสาท ทำให้เกิดอาการปวดสะโพกและร้าวลงขา โดยเฉพาะข้างเดียว - เส้นประสาทถูกกดทับ (Sciatica)
ภาวะที่เส้นประสาทไซอาติกถูกกดทับ ทำให้ปวดร้าวจากหลังล่าง สะโพก ลงไปถึงขาและเท้า - ข้อต่อสะโพกเสื่อม
มักพบในผู้สูงอายุ เกิดจากกระดูกอ่อนบริเวณข้อต่อสะโพกสึกหรอ ทำให้เกิดอาการปวดและร้าวได้เช่นกัน - กล้ามเนื้อสะโพกอักเสบ (Piriformis Syndrome)
กล้ามเนื้อสะโพกลึกอักเสบ กดทับเส้นประสาท ทำให้ปวดสะโพกและร้าวลงขา - โรคข้อกระดูกสันหลังเสื่อม
โดยเฉพาะบริเวณเอว อาจทำให้เกิดการกดทับเส้นประสาทและปวดร้าวลงขาได้
อาการที่ควรสังเกต
- ปวดสะโพกด้านใดด้านหนึ่ง ร้าวลงต้นขา ขา หรือเท้า
- ชาหรืออ่อนแรงในขา
- ปวดเพิ่มขึ้นเมื่อนั่งนาน ไอ หรือยกของหนัก
- อาการไม่ดีขึ้นภายใน 1–2 สัปดาห์
อาการนี้หายเองได้ไหม?
ในบางรายที่อาการไม่รุนแรง อาจดีขึ้นได้จากการพัก ยืดกล้ามเนื้อ และหลีกเลี่ยงท่าทางที่กระตุ้นอาการ
แต่หากอาการยังคงอยู่หรือแย่ลง ควรรีบพบแพทย์เฉพาะทางเพื่อรับการวินิจฉัย และวางแผนการรักษาที่เหมาะสม เพื่อป้องกันการลุกลามหรือพิการถาวร
แนวทางการรักษาอาการปวดสะโพกร้าวลงขา
- กายภาพบำบัด
ช่วยฟื้นฟูกล้ามเนื้อและลดแรงกดที่เส้นประสาท โดยอาจใช้ร่วมกับอัลตราซาวด์ หรือเลเซอร์บำบัด - ฉีดยาเฉพาะจุด (Selective Nerve Root Block)
ลดอักเสบและปวดอย่างเฉพาะจุด เหมาะกับผู้ที่ไม่ตอบสนองต่อยา - การรักษาด้วย Shock Wave
ใช้คลื่นกระแทกกระตุ้นการไหลเวียนเลือดและลดการอักเสบ - การผ่าตัด (ในบางราย)
เช่น กรณีหมอนรองกระดูกกดเส้นประสาทรุนแรง หรือมีอาการอ่อนแรงชัดเจน
ปวดสะโพกด้านขวา / ด้านซ้าย ต่างกันไหม?
โดยทั่วไป สาเหตุและการรักษาใกล้เคียงกัน แต่การแยกข้างอาจช่วยให้แพทย์ประเมินตำแหน่งของเส้นประสาทหรือหมอนรองกระดูกที่ได้รับผลกระทบได้แม่นยำมากขึ้น
การป้องกันและดูแลตัวเอง
- หลีกเลี่ยงการนั่งหลังงอ หรือนั่งนานเกินไป
- ยืดเหยียดกล้ามเนื้อสะโพกและหลังเป็นประจำ
- ออกกำลังกายอย่างเหมาะสม
- ควบคุมน้ำหนักเพื่อลดแรงกดที่ข้อสะโพก
FAQ: คำถามพบบ่อยเกี่ยวกับอาการปวดสะโพกร้าวลงขา
Q: ปวดสะโพกร้าวลงขาอันตรายไหม?
A: หากเกิดจากเส้นประสาทถูกกดทับ อาจลุกลามจนเสี่ยงต่อการอ่อนแรงถาวร ควรรีบพบแพทย์
Q: ต้องผ่าตัดเสมอไหม?
A: ไม่จำเป็นเสมอไป รักษาแบบไม่ผ่าตัดได้ผลดีในหลายกรณี
Q: ใช้เวลาในการรักษานานไหม?
A: โดยเฉลี่ย 2–3 เดือน หากทำกายภาพบำบัดต่อเนื่องและปรับพฤติกรรมร่วมด้วย
Q: ปวดสะโพกตอนนั่ง เกี่ยวไหม?
A: อาจเป็นอาการเริ่มต้นของภาวะ Piriformis Syndrome หรือหมอนรองกระดูกกดทับเส้นประสาท
สรุป
อาการปวดสะโพกร้าวลงขา อาจเป็นสัญญาณของโรคทางกระดูกหรือเส้นประสาทที่ต้องได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม ไม่ควรปล่อยให้เรื้อรังหรือพยายามทนเอง ควรเข้ารับการประเมินจากแพทย์เฉพาะทาง
ศูนย์กระดูกและข้อ โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย มีทีมแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านระบบกระดูก เส้นประสาท และการฟื้นฟูครบวงจร พร้อมเทคโนโลยีรักษาทันสมัยโดยไม่ต้องผ่าตัด
ดูข้อมูลเพิ่มเติม ศูนย์กระดูกและข้อ
ศูนย์กระดูกและข้อ
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line
