PCOS คืออะไร?
PCOS (Polycystic Ovary Syndrome) หรือกลุ่มอาการถุงน้ำในรังไข่หลายใบ คือภาวะฮอร์โมนไม่สมดุลในผู้หญิงวัยเจริญพันธุ์ ซึ่งส่งผลต่อการตกไข่ การมีประจำเดือน และการตั้งครรภ์ ผู้หญิงที่เป็น PCOS มักมีถุงน้ำเล็ก ๆ จำนวนมากในรังไข่ และระดับฮอร์โมนแอนโดรเจน (ฮอร์โมนเพศชาย) สูงกว่าปกติ
สาเหตุของ PCOS
แม้สาเหตุที่แน่ชัดยังไม่ทราบแน่ชัด แต่มีปัจจัยที่เกี่ยวข้อง ได้แก่:
- ภาวะดื้ออินซูลิน: ร่างกายตอบสนองต่ออินซูลินได้น้อย ทำให้ระดับอินซูลินสูงขึ้น กระตุ้นให้รังไข่ผลิตฮอร์โมนเพศชายมากขึ้น
- ฮอร์โมนไม่สมดุล: เช่น LH สูง, FSH ต่ำ
- กรรมพันธุ์: หากมีคนในครอบครัวเป็น PCOS ความเสี่ยงจะเพิ่มขึ้น
อาการของ PCOS ที่พบบ่อย
- ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอ หรือขาดนานเป็นเดือน
- สิว ผิวมัน ขนดกตามใบหน้า หน้าอก หรือหลัง
- น้ำหนักขึ้นง่ายโดยไม่ทราบสาเหตุ
- มีปัญหาเรื่องการมีบุตร (ไข่ไม่ตก)
PCOS รักษาหายไหม?
PCOS ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ในปัจจุบัน แต่สามารถควบคุมอาการและลดภาวะแทรกซ้อนได้ หากได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม ทั้งทางยาและการปรับพฤติกรรม
วิธีตรวจวินิจฉัย PCOS
- ซักประวัติและตรวจร่างกาย
- ตรวจเลือดดูระดับฮอร์โมน เช่น เทสโทสเตอโรน LH, FSH, อินซูลิน ฯลฯ
- อัลตราซาวด์รังไข่: ตรวจดูว่ามีถุงน้ำหลายใบหรือไม่
แนวทางการรักษา PCOS
การรักษาแตกต่างกันตามเป้าหมาย เช่น ต้องการตั้งครรภ์ หรือควบคุมอาการด้านอื่น ๆ:
- ยาคุมกำเนิด: ควบคุมประจำเดือน ลดสิว และขนดก
- ยาลดระดับแอนโดรเจน เช่น Spironolactone
- ยากระตุ้นการตกไข่ เช่น Clomiphene (กรณีต้องการตั้งครรภ์)
- การปรับพฤติกรรม: ควบคุมน้ำหนัก ลดน้ำตาล ออกกำลังกายสม่ำเสมอ
PCOS มีผลต่อการตั้งครรภ์หรือไม่?
ใช่ ผู้ป่วยบางรายมีบุตรยากเนื่องจากไข่ไม่ตกตามปกติ แต่หากได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม มีโอกาสตั้งครรภ์ได้สูง การวางแผนร่วมกับแพทย์สูตินรีเวชจึงสำคัญมาก
ปรับไลฟ์สไตล์อย่างไรให้ควบคุม PCOS ได้
- หลีกเลี่ยงอาหารหวานจัด หรือแป้งขัดขาว
- ออกกำลังกายอย่างน้อย 30 นาที/วัน
- ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์
- นอนหลับให้เพียงพอ ลดความเครียด
FAQ คำถามที่พบบ่อย
Q: PCOS อันตรายไหม?
A: แม้ไม่ใช่มะเร็ง แต่หากไม่รักษา อาจเพิ่มความเสี่ยงต่อเบาหวาน ความดันสูง ไขมันในเลือดสูง และมะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก
Q: โรค PCOS หายขาดได้หรือไม่?
A: ไม่สามารถหายขาดได้ แต่สามารถควบคุมได้ด้วยการรักษาอย่างต่อเนื่องและเปลี่ยนไลฟ์สไตล์
Q: ถ้ามี PCOS แล้วจะมีลูกได้ไหม?
A: มีโอกาสตั้งครรภ์ได้หากได้รับการรักษาและกระตุ้นการตกไข่อย่างเหมาะสมจากแพทย์
Q: ต้องกินยาตลอดชีวิตไหม?
A: ขึ้นอยู่กับอาการและเป้าหมาย เช่น หากใช้ยาคุมเพื่อควบคุมประจำเดือน อาจจำเป็นต้องกินต่อเนื่องตามคำแนะนำแพทย์
หากคุณมีอาการเข้าข่าย PCOS หรือมีความกังวลเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ วางแผนครอบครัว หรือประจำเดือนผิดปกติ — ขอแนะนำให้เข้ารับการตรวจวินิจฉัยกับแพทย์เฉพาะทางที่ “ศูนย์สูตินรีเวช โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย” เพื่อรับคำแนะนำและแนวทางรักษาที่เหมาะสมสำหรับคุณโดยเฉพาะ
ศูนย์สูตินรีเวช โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
ให้บริการดูแลสุขภาพสตรีแบบครบวงจร
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line
