บทความโดย
นพ.สุเมธ ตติรณสวัสดิ์
แพทย์เฉพาะทางอายุรศาสตร์โรคเลือด
โรคโลหิตจางคืออะไร
โรคโลหิตจาง (Anemia) เป็นภาวะที่ร่างกายมีจำนวนเม็ดเลือดแดงหรือตัวพาออกซิเจนในเลือด (ฮีโมโกลบิน) ต่ำกว่าปกติ ส่งผลให้ร่างกายได้รับออกซิเจนไปเลี้ยงอวัยวะต่าง ๆ ไม่เพียงพอ ผู้ป่วยจะรู้สึกเหนื่อยง่าย ซีด เวียนศีรษะ อ่อนเพลีย หรือใจสั่น โดยอาจเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย
อาการของโรคโลหิตจาง
สัญญาณอันตรายที่ไม่ควรละเลย
- เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย
- หน้าซีด ปากซีด เล็บซีด
- หายใจไม่อิ่ม หอบเมื่อออกแรง
- เวียนศีรษะ หน้ามืดเป็นลม
- ใจสั่น หรือหัวใจเต้นเร็ว
- ปวดศีรษะเรื้อรัง หรือไม่มีสมาธิ
ผู้ป่วยบางรายอาจไม่มีอาการชัดเจน โดยเฉพาะในระยะแรก จึงควรเข้ารับการตรวจเลือดหากมีอาการคล้ายคลึงหรือเป็นกลุ่มเสี่ยง
สาเหตุของโรคโลหิตจาง
- ร่างกายผลิตเม็ดเลือดแดงได้น้อย
- ขาดธาตุเหล็ก
- ขาดโฟเลตหรือวิตามินบี 12
- โรคเรื้อรัง เช่น ไตวาย ไขกระดูกผิดปกติ มะเร็งบางชนิด
- มีการสูญเสียเลือด
- ประจำเดือนมามากผิดปกติ
- เลือดออกในทางเดินอาหาร เช่น แผลในกระเพาะอาหาร แผลในลำไส้ ริดสีดวงทวาร
- อุบัติเหตุหรือการผ่าตัด
- เม็ดเลือดแดงแตกเร็วผิดปกติ
- การติดเชื้อโรคบางชนิด
- โรคธาลัสซีเมีย
- ภาวะเม็ดเลือดแดงแตก
- โรคพันธุกรรมอื่น ๆ
โรคโลหิตจางอันตรายไหม?
ในกรณีที่เป็นโลหิตจางเล็กน้อย อาจไม่มีอันตรายรุนแรง แต่หากปล่อยไว้นานอาจทำให้หัวใจทำงานหนัก เสี่ยงหัวใจล้มเหลว มีผลต่อการเจริญเติบโตในเด็ก หรือส่งผลต่อสมรรถภาพในการทำงานในผู้ใหญ่
โรคโลหิตจางรักษาหายไหม?
คำตอบคือ ขึ้นอยู่กับสาเหตุ
- ถ้าเกิดจากการขาดธาตุเหล็กหรือวิตามิน สามารถรักษาได้
- ถ้าเกิดจากพันธุกรรมหรือโรคเรื้อรัง เช่น ธาลัสซีเมีย อาจไม่หายขาด แต่สามารถควบคุมและรักษาให้สุขภาพร่างกายแข็งแรงขึ้น ได้ด้วยการดูแลอย่างต่อเนื่อง
วิธีรักษาและดูแลผู้ป่วยโลหิตจาง
- กินอาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น ตับ ไข่แดง ผักใบเขียว
- เสริมธาตุเหล็กหรือวิตามินตามแพทย์แนะนำ
- รักษาโรคต้นเหตุ เช่น แผลในกระเพาะ โรคไต
- การรับเลือด (เฉพาะรายที่จำเป็น)
- ตรวจเลือดเป็นระยะตามคำแนะนำแพทย์
เมื่อไหร่ควรพบแพทย์
- เหนื่อยง่ายแม้ไม่ออกแรง
- เวียนศีรษะ หรือเป็นลมบ่อย
- ซีดผิดปกติ หรือมีเลือดออกผิดปกติ
- มีประวัติโรคเลือดในครอบครัว เช่น ธาลัสซีเมีย
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
Q: ค่าเลือดเท่าไหร่ถึงเรียกว่าโลหิตจาง?
A: ค่าฮีโมโกลบิน (Hb) ต่ำกว่า 13 g/dL ในผู้ชาย และต่ำกว่า 12 g/dL ในผู้หญิง
Q: โลหิตจางควรกินอะไร?
A: อาหารที่มีธาตุเหล็กสูง เช่น ตับหมู ไข่แดง ผักโขม และผลไม้ที่มีวิตามินซี
Q: โลหิตจางรักษาหายไหม?
A: หากเกิดจากการขาดสารอาหาร หรือสาเหตุอื่นทั่วไป สามารถรักษาหายได้ แต่หากเกิดจากพันธุกรรม หรือโรคเรื้อรังจะต้องดูแลระยะยาว
Q: โรคโลหิตจางกับโรคธาลัสซีเมียต่างกันอย่างไร?
A: โรคโลหิตจางคือภาวะที่ร่างกายมีจำนวนเม็ดเลือดแดงต่ำกว่าปกติ ส่วนโรคธาลัสซีเมีย คือ โรคโลหิตจางชนิดหนึ่งที่มีสาเหตุมาจากความผิดปกติทางพันธุกรรม
อ่านบทความเพิ่มเติม
–ธาลัสซีเมียอยู่ได้กี่ปี โรคนี้อันตรายแค่ไหน
– Hb Typing คืออะไร? ตรวจเลือดแบบเจาะลึกเพื่อโรคทางพันธุกรรม
-โรคเลือดคืออะไร อาการแบบไหนต้องรีบพบแพทย์
หากคุณหรือคนในครอบครัวมีอาการเสี่ยงโลหิตจาง เช่น เหนื่อยง่าย ซีด หรือเวียนศีรษะ
ขอแนะนำให้ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางโรคเลือดที่ ศูนย์อายุรกรรม 24 ชั่วโมง รพ.วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย ดูแลโดย นพ.สุเมธ ตติรณสวัสดิ์ แพทย์เฉพาะทางอายุรศาสตร์โรคเลือด
นัดหมาย นพ.สุเมธ ตติรณสวัสดิ์ ได้ที่:
ศูนย์อายุรกรรม Premium 24 ชั่วโมง
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line
