บทความโดย
พญ. หริณโรจน์ กลัดเจริญ
แพทย์ประจำศูนย์อายุรกรรม อายุรศาสตร์ต่อมไร้ท่อ
“ใจสั่น เหนื่อยง่าย ขี้ร้อน น้ำหนักลด ทั้งที่กินเยอะขึ้น”
คุณกำลังสงสัยว่าเป็นไทรอยด์เป็นพิษหรือไม่?
โรคนี้พบได้บ่อยในคนวัยทำงาน โดยเฉพาะผู้หญิง และหากปล่อยไว้อาจเกิดภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายได้
มาทำความรู้จัก โรคไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) ให้มากขึ้นว่าเกิดจากอะไร มีอาการอย่างไร รักษาได้ไหม และอันตรายถึงขั้นไหน
ไทรอยด์เป็นพิษคืออะไร?
ไทรอยด์เป็นพิษ (Hyperthyroidism) คือ ภาวะที่ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนมากเกินไป ทำให้ระบบเผาผลาญในร่างกายทำงานเร็วผิดปกติ ส่งผลให้ผู้ป่วยรู้สึกเหนื่อยง่าย ใจสั่น และมีอาการอื่น ๆ ตามมา
ต่อมไทรอยด์อยู่บริเวณด้านหน้าของลำคอ ทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนไทรอยด์ ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อระบบเผาผลาญ พลังงาน การเต้นของหัวใจ และระบบอื่น ๆ ในร่างกาย
บทความที่เกี่ยวข้อง
ต่อมไทรอยด์อยู่ตรงไหน ทำหน้าที่อะไร
สาเหตุของไทรอยด์เป็นพิษ
- โรคเกรฟส์ (Graves’ Disease)
พบมากที่สุด เป็นโรคภูมิคุ้มกันผิดปกติ ที่ทำให้ร่างกายกระตุ้นให้ต่อมไทรอยด์ผลิตฮอร์โมนมากผิดปกติ - ต่อมไทรอยด์โตเป็นก้อน (Toxic Nodular Goiter)
เกิดจากก้อนในต่อมไทรอยด์ที่ผลิตฮอร์โมนโดยไม่ขึ้นกับการควบคุมของสมอง - ไทรอยด์อักเสบ (Thyroiditis)
มักเกิดจากการติดเชื้อไวรัส ทำให้ฮอร์โมนรั่วออกจากต่อมไทรอยด์ช่วงสั้น ๆ - การได้รับฮอร์โมนไทรอยด์มากเกินไป
เช่น การกินยาฮอร์โมนเสริมโดยไม่จำเป็น หรือได้รับยารักษาโรคอื่นที่มีผลต่อไทรอยด์
อาการของไทรอยด์เป็นพิษ
ผู้ป่วยอาจมีอาการหลายอย่างร่วมกัน ซึ่งแตกต่างกันไปในแต่ละคน ได้แก่:
- ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว
- เหนื่อยง่าย อ่อนเพลีย
- น้ำหนักลดลง ทั้งที่รับประทานอาหารมากขึ้น
- ขี้ร้อน เหงื่อออกง่าย
- มือสั่น
- หงุดหงิด วิตกกังวล
- นอนไม่หลับ
- ประจำเดือนมาน้อยหรือขาด
- ผมร่วง
- คอโต (บางรายอาจสังเกตเห็นก้อนบริเวณคอ)
- ในบางรายอาจมีอาการตาโปน โดยเฉพาะในโรคเกรฟส์
ไทรอยด์เป็นพิษอันตรายไหม?
คำตอบคือ “อันตรายได้ หากไม่ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสม”
หากปล่อยไว้โดยไม่รักษา อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อน เช่น:
–ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ เช่น Atrial fibrillation ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดและหลอดเลือดสมองอุดตัน
-ภาวะหัวใจล้มเหลว จากการทำงานหนักของหัวใจอย่างต่อเนื่อง
-ไทรอยด์วิกฤต (Thyroid Storm) เป็นภาวะฉุกเฉินที่อาจเสียชีวิตได้ ต้องเข้ารักษาใน ICU ทันที
วิธีตรวจและวินิจฉัย
การตรวจไทรอยด์ทำได้ง่าย โดยแพทย์อาจแนะนำ:
- ตรวจเลือดวัดระดับฮอร์โมน TSH, Free T3, Free T4
- ตรวจหาภูมิต้านทาน (เช่น Anti-TSH receptor antibodies)
- อัลตราซาวนด์ต่อมไทรอยด์
- ตรวจพิเศษเพิ่มเติม เช่น Thyroid scan ในบางกรณี
การรักษาไทรอยด์เป็นพิษ
แนวทางการรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุและความรุนแรงของอาการ:
- การใช้ยา
- ยาต้านไทรอยด์ (เช่น Methimazole) ช่วยลดการสร้างฮอร์โมน
- ยาลดอาการ เช่น เบต้า-บล็อกเกอร์ เพื่อควบคุมอาการใจสั่น
- การกลืนแร่รังสีไอโอดีน
ช่วยทำลายเซลล์ของต่อมไทรอยด์ที่ผลิตฮอร์โมนมากเกินไป - การผ่าตัดต่อมไทรอยด์
ในกรณีที่ก้อนโตมาก หรือไม่ตอบสนองต่อการรักษาอื่น - การติดตามและดูแลระยะยาว
เพราะผู้ป่วยบางรายอาจกลายเป็น “ไทรอยด์ต่ำ” หลังการรักษา ต้องติดตามระดับฮอร์โมนเป็นระยะ
ใครบ้างที่ควรระวังไทรอยด์เป็นพิษ?
- ผู้หญิงวัย 20–50 ปี
- ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคไทรอยด์
- ผู้ที่มีโรคภูมิคุ้มกันผิดปกติ
- ผู้ที่เคยตั้งครรภ์หรือคลอดไม่นาน
- ผู้ที่กินยาเสริมไอโอดีนหรือยาบางชนิดเป็นเวลานาน
วิธีดูแลตัวเองเมื่อต้องอยู่กับไทรอยด์เป็นพิษ
- รับประทานยาตามแพทย์สั่งอย่างเคร่งครัด
- หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไอโอดีนสูง (ในบางราย เช่น สาหร่าย หรือเกลือเสริมไอโอดีน)
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ
- ลดความเครียด และออกกำลังกายเบา ๆ
- ตรวจติดตามไทรอยด์ตามแพทย์นัด
FAQ: คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับไทรอยด์เป็นพิษ
Q: ไทรอยด์เป็นพิษหายขาดได้ไหม?
A: หายได้ในหลายกรณี โดยเฉพาะถ้าได้รับการรักษาที่เหมาะสมตั้งแต่ต้น และติดตามอาการอย่างสม่ำเสมอ
Q: ไทรอยด์เป็นพิษตั้งครรภ์ได้ไหม?
A: ตั้งครรภ์ได้ แต่ควรอยู่ในความดูแลของแพทย์ใกล้ชิด เพราะมีผลต่อทั้งแม่และทารก
Q: ไทรอยด์เป็นพิษต่างจากไทรอยด์ต่ำอย่างไร?
A: ไทรอยด์เป็นพิษคือ “ฮอร์โมนมากเกิน” ส่วนไทรอยด์ต่ำคือ “ฮอร์โมนน้อยเกิน” อาการต่างกันโดยสิ้นเชิง
Q: ตรวจไทรอยด์ราคาเท่าไหร่?
A: ขึ้นอยู่กับโรงพยาบาล โดยทั่วไปเริ่มต้นหลักร้อยถึงหลักพันต้น ๆ แนะนำให้สอบถามก่อนเข้ารับบริการ
รู้เร็ว รักษาทัน อย่าปล่อยให้ไทรอยด์เป็นพิษลุกลาม หากคุณมีอาการผิดปกติ เช่น ใจสั่น เหนื่อยง่าย ผอมลงผิดปกติ หรือสงสัยว่าอาจเป็นไทรอยด์เป็นพิษ ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางด้านต่อมไร้ท่อได้ทันที ที่ คลินิกต่อมไร้ท่อ ศูนย์อายุรกรรม 24 ชั่วโมง โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
คลินิกต่อมไร้ท่อ ศูนย์อายุรกรรม 24 ชั่วโมง
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line
