การตรวจค่าการทำงานของตับเป็นหนึ่งในการตรวจเลือดที่สำคัญ โดยเฉพาะ ค่า SGOT และ SGPT ซึ่งใช้วินิจฉัยความผิดปกติของตับเบื้องต้น บางคนตรวจสุขภาพประจำปีแล้วพบว่า “ค่าตับสูง” แต่ไม่แน่ใจว่าหมายถึงอะไร บทความนี้จะอธิบายให้เข้าใจว่า SGOT กับ SGPT คืออะไร ต่างกันอย่างไร และค่าที่ผิดปกติหมายถึงโรคอะไรบ้าง
SGOT และ SGPT คืออะไร?
SGOT (Serum Glutamic Oxaloacetic Transaminase)
เป็นเอนไซม์ที่พบได้ในหลายอวัยวะ เช่น ตับ หัวใจ กล้ามเนื้อ ไต หากค่า SGOT สูง อาจหมายถึงตับอักเสบ หรือโรคที่เกี่ยวกับหัวใจและกล้ามเนื้อ
SGPT (Serum Glutamic Pyruvic Transaminase)
พบได้เกือบเฉพาะในตับ ดังนั้น SGPT จึงเป็นค่าที่บ่งชี้สุขภาพของตับโดยตรง หากค่า SGPT สูงมักหมายถึงปัญหาที่เกิดขึ้นกับตับ เช่น ตับอักเสบจากไวรัส แอลกอฮอล์ หรือไขมันพอกตับ
ค่าปกติของ SGOT และ SGPT
ค่าการตรวจ | ค่าปกติโดยทั่วไป |
SGOT | 0 – 40 U/L |
SGPT | 0 – 40 U/L |
หมายเหตุ: ค่าปกติอาจแตกต่างกันเล็กน้อยตามห้องแล็บและเพศของผู้ป่วย
ค่า SGOT / SGPT สูง เกิดจากอะไรได้บ้าง?
สาเหตุ | รายละเอียด |
ไวรัสตับอักเสบ | เช่น ตับอักเสบ A, B, C ทำให้เซลล์ตับถูกทำลาย ค่าทั้งสองตัวจะสูง |
ไขมันพอกตับ | โดยเฉพาะในผู้ที่มีโรคอ้วนหรือเบาหวาน |
การดื่มแอลกอฮอล์ | ส่งผลให้ตับอักเสบเรื้อรัง |
การใช้ยา | เช่น พาราเซตามอลเกินขนาด, ยาลดไขมัน, สมุนไพรบางชนิด |
โรคหัวใจหรือกล้ามเนื้อ | ส่งผลต่อค่า SGOT มากกว่า SGPT |
หากค่าทั้งสองตัวนี้สูงต่อเนื่อง แพทย์อาจแนะนำให้ตรวจเพิ่มเติม เช่น อัลตราซาวด์ตับ หรือ Fibroscan
ค่า SGOT / SGPT เท่าไหร่ถึงเรียกว่าผิดปกติ?
โดยทั่วไป หากค่าทั้ง SGOT และ SGPT สูงเกิน 2–3 เท่าของค่าปกติ (เช่น เกิน 100 U/L) ถือว่าผิดปกติ และต้องประเมินหาสาเหตุเพิ่มเติม โดยเฉพาะในกรณีที่:
- SGPT สูงกว่าค่า SGOT มาก: บ่งชี้ว่าตับน่าจะเป็นอวัยวะหลักที่ได้รับผลกระทบ
- SGOT สูงเด่นชัดกว่า SGPT: อาจเกี่ยวข้องกับกล้ามเนื้อหรือหัวใจ
SGOT SGPT ต่างกันอย่างไร? ใช้ตรวจอะไรบ้าง?
รายการ | SGOT | SGPT |
พบใน | ตับ หัวใจ กล้ามเนื้อ ไต | ตับเป็นหลัก |
ใช้ตรวจ | ความผิดปกติของตับ หัวใจ กล้ามเนื้อ | ความผิดปกติของตับโดยเฉพาะ |
ความเฉพาะ | ไม่เฉพาะเจาะจงกับตับ | เฉพาะตับมากกว่า |
ถ้าสูง | อาจมาจากหลายอวัยวะ | มักมาจากตับ |
ตรวจ SGOT / SGPT จำเป็นไหม?
แม้คุณจะไม่มีอาการผิดปกติ แต่การตรวจ SGOT และ SGPT เป็นประจำปีสามารถช่วย คัดกรองโรคตับได้ตั้งแต่ระยะแรก โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น
- ผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ
- มีประวัติตับอักเสบ
- โรคอ้วน ไขมันในเลือดสูง
- ใช้ยาบางชนิดต่อเนื่อง
หากพบความผิดปกติ ควรเข้ารับการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจไวรัสตับอักเสบ B หรือ C เพื่อวินิจฉัยอย่างแม่นยำ
โรคที่ควรระวังหาก SGOT / SGPT สูง
- ไวรัสตับอักเสบ B ติดต่ออย่างไร อันตรายแค่ไหน รักษาให้หายขาดได้ไหม
- ตับอักเสบเกิดจากอะไร? สาเหตุ อาการ การป้องกัน และแนวทางรักษา
- ภาวะไขมันพอกตับ
- ตับแข็ง
- มะเร็งตับ
FAQ: คำถามที่พบบ่อยเกี่ยวกับ SGOT / SGPT
Q: ค่า SGPT สูง แต่ SGOT ปกติ หมายถึงอะไร?
A: อาจบ่งบอกว่ามีปัญหาเฉพาะที่ตับ เช่น ตับอักเสบระยะเริ่มต้น ควรตรวจซ้ำหรือตรวจเพิ่มเติมตามแพทย์แนะนำ
Q: ค่า SGOT และ SGPT สูงทั้งคู่ ต้องรักษาไหม?
A: ถ้าค่าสูงเพียงเล็กน้อย อาจไม่ต้องรักษาแต่ควรเฝ้าระวัง แต่ถ้าสูงมากหรือมีอาการร่วม ควรพบแพทย์ทันที
Q: ตรวจ SGOT / SGPT ต้องงดน้ำ งดอาหารไหม?
A: โดยทั่วไปไม่จำเป็นต้องงดเว้นอาหาร ยกเว้นหากมีการตรวจเลือดอื่นร่วมด้วยที่ต้องงดอาหาร
SGOT และ SGPT เป็นค่าการทำงานของตับ ที่แพทย์ใช้ประเมินสุขภาพของตับและอวัยวะอื่น ๆ หากค่าผิดปกติ ควรหาสาเหตุและติดตามอาการอย่างใกล้ชิด การตรวจเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของการป้องกันโรคตับในระยะเริ่มต้น ซึ่งหากดูแลตั้งแต่ต้น จะช่วยหลีกเลี่ยงโรคร้ายแรงในอนาคตได้
เข้ารับการตรวจและประเมินสุขภาพตับกับแพทย์เฉพาะทาง หากคุณมีความเสี่ยง หรือพบค่าตับผิดปกติ อย่ารอให้เกิดภาวะแทรกซ้อน
พบแพทย์เฉพาะทางด้านระบบทางเดินอาหารและตับ ได้ที่ คลินิกทางเดินอาหารและตับ ศูนย์อายุรกรรม 24 ชั่วโมง โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย เราพร้อมดูแลคุณด้วยทีมแพทย์เฉพาะทาง เครื่องมือครบครัน และระบบการตรวจมาตรฐานสากล
ดูข้อมูลคลินิกทางเดินอาหารและตับ
คลินิกระบบทางเดินอาหารและตับ
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line