ต่อมอะดีนอยด์ (Adenoid) เป็นเนื้อเยื่อขนาดเล็กอยู่หลังโพรงจมูกเหนือเพดานปาก มีบทบาทช่วยดักจับเชื้อโรคในเด็กเล็ก แต่เมื่อโตมากผิดปกติ อาจกลายเป็นปัญหา ส่งผลให้หายใจไม่สะดวก นอนกรน หรือมีการติดเชื้อบ่อย ๆ
ต่อมอะดีนอยด์คืออะไร? ทำไมเด็กจึงเป็นบ่อย
ต่อมอะดีนอยด์เป็นส่วนหนึ่งของระบบภูมิคุ้มกันที่ทำงานช่วงวัยเด็ก ช่วยดักเชื้อแบคทีเรียและไวรัส แต่เมื่อเด็กโตขึ้น (อายุ 6-7 ปีขึ้นไป) ต่อมอะดีนอยด์จะค่อย ๆ ยุบเองโดยธรรมชาติ
แต่ในเด็กบางคน ต่อมอะดีนอยด์กลับโตผิดปกติ (Adenoid Hypertrophy) จนปิดกั้นทางเดินหายใจ
สัญญาณบอกว่าต่อมอะดีนอยด์โต
- หายใจทางปากเป็นประจำ
- นอนกรน เสียงดัง หรือมีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ
- น้ำมูกไหลเรื้อรัง คัดจมูกบ่อย
- ติดเชื้อในหูชั้นกลาง (Otitis Media) บ่อยจนได้ยินไม่ชัด
- พูดเสียงขึ้นจมูก
หากลูกมีอาการเหล่านี้บ่อย ควรพาไปพบแพทย์เพื่อตรวจวินิจฉัย
ต่อมอะดีนอยด์โตในเด็ก หายเองได้ไหม?
ส่วนใหญ่เมื่อเด็กอายุเกิน 6-7 ปี ต่อมอะดีนอยด์มักจะค่อย ๆ ยุบเอง แต่หากมีอาการหนัก เช่น นอนกรนรุนแรง หยุดหายใจขณะหลับ หรือเกิดการติดเชื้อซ้ำ ๆ จำเป็นต้องพิจารณารักษาเพิ่มเติม
ภาวะแทรกซ้อนหากปล่อยไว้
- นอนหลับไม่สนิท สมองขาดออกซิเจน
- พัฒนาการช้า ไม่สดใส
- มีการเจริญของโครงหน้าและขากรรไกรผิดปกติ (Facial Growth Abnormalities)
เมื่อไหร่ควรผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์?
แพทย์จะประเมินตามความถี่และความรุนแรงของอาการ เช่น
- มีภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Obstructive Sleep Apnea)
- ติดเชื้อหูชั้นกลางซ้ำเกิน 4-5 ครั้งต่อปี
- พูดเสียงขึ้นจมูกหรือฟังไม่ชัด
- ทานอาหารลำบาก อมอาหารบ่อยเพราะหายใจไม่ทัน
การผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์ในเด็ก อันตรายไหม?
การผ่าตัด (Adenoidectomy) เป็นการผ่าตัดเล็ก ใช้เวลาไม่นาน (30 นาที – 1 ชั่วโมง) เด็กส่วนใหญ่นอน รพ. 1 คืน และกลับบ้านได้ในวันถัดไป โอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนน้อย
ดูแลหลังผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์อย่างไร?
- ให้ทานอาหารอ่อน เย็น เช่น ไอศกรีม โยเกิร์ต เพื่อลดอาการเจ็บคอ
- หลีกเลี่ยงของร้อน ของแข็ง ของเผ็ด
- ให้พักผ่อนเต็มที่ งดวิ่งเล่นแรง ๆ
- สังเกตว่ามีเลือดออกผิดปกติหรือหายใจลำบาก ให้รีบกลับมาพบแพทย์
ถ้าไม่ผ่าตัดได้ไหม?
บางกรณีแพทย์อาจให้เฝ้าระวังและใช้ยาลดอักเสบหรือลดบวม แต่หากอาการเป็นนานหลายปี มีโอกาสส่งผลเสียต่อการนอนและพัฒนาการ จึงมักแนะนำให้ผ่าตัดเพื่อแก้ไขปัญหาที่ต้นเหตุ
FAQ : คำถามที่พบบ่อย
Q: ผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์ในเด็กอายุเท่าไหร่?
A: ส่วนใหญ่ผ่าตัดได้ตั้งแต่ 2-3 ปีขึ้นไป หากมีข้อบ่งชี้ทางการแพทย์
Q: หลังผ่าตัดต้องหยุดเรียนกี่วัน?
A: ประมาณ 5-7 วัน ขึ้นกับความฟื้นตัว
Q: ผ่าตัดแล้วเสียงเปลี่ยนไหม?
A: ส่วนใหญ่เสียงจะใสขึ้นเพราะไม่มีการอุดกั้นในโพรงหลังจมูก
Q: ค่าใช้จ่ายในการผ่าตัดต่อมอะดีนอยด์ประมาณเท่าไหร่?
A: ขึ้นอยู่กับโรงพยาบาลและวิธีการผ่าตัด แนะนำปรึกษาโดยตรงเพื่อประเมินค่าใช้จ่ายที่เหมาะสม
หากคุณกังวลว่าลูกอาจมีภาวะต่อมอะดีนอยด์โต อย่ารอให้เกิดภาวะแทรกซ้อน มาปรึกษาและตรวจวินิจฉัยกับแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านหู คอ จมูก และกุมารแพทย์ได้ที่ โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย เราพร้อมดูแลด้วยทีมแพทย์เฉพาะทางและเครื่องมือมาตรฐานสากล
คลินิกหูคอขมูก
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line
