โรคมือเท้าปาก (Hand, Foot and Mouth Disease) เป็นโรคติดเชื้อในเด็กเล็กที่พบได้บ่อย โดยเฉพาะในฤดูฝนหรือช่วงที่มีการระบาดในสถานรับเลี้ยงเด็ก โรงเรียนอนุบาล และกลุ่มเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี
แม้โรคนี้ส่วนใหญ่สามารถหายได้เองใน 7–10 วัน แต่หากเชื้อที่ติดมีความรุนแรง เช่น Enterovirus 71 (EV71) ก็อาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนทางระบบประสาท สมองอักเสบ หรือเสียชีวิตได้ในบางราย
การป้องกันจึงเป็นทางเลือกที่พ่อแม่เริ่มให้ความสำคัญ และหนึ่งในวิธีที่ถูกพูดถึงมากขึ้นคือ “วัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก”
วัคซีนมือเท้าปากคืออะไร
วัคซีนมือเท้าปาก คือวัคซีนที่พัฒนาขึ้นเพื่อป้องกันการติดเชื้อเอนเทอโรไวรัสสายพันธุ์รุนแรง โดยเฉพาะ EV71 ซึ่งเป็นสาเหตุหลักของโรคมือเท้าปากที่มีภาวะแทรกซ้อนรุนแรง
วัคซีนจะช่วยกระตุ้นภูมิคุ้มกันของร่างกายเพื่อลดโอกาสเกิดอาการหนัก หากเด็กติดเชื้อหลังได้รับวัคซีนแล้ว โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยง เช่น เด็กเล็กอายุต่ำกว่า 2 ปี
วัคซีนมือเท้าปาก ชื่ออะไร
ในประเทศไทย ปัจจุบันมีวัคซีนที่ได้รับการขึ้นทะเบียนแล้วสำหรับป้องกันเชื้อ EV71 ได้แก่
- Vaccine: EV71 Vaccine (ชื่อทางการค้า Vero Cell)
พัฒนาโดยบริษัทจากประเทศจีน ได้รับการรับรองจากองค์การอนามัยโลก (WHO) และผ่านการใช้งานในหลายประเทศในเอเชีย
หมายเหตุ: วัคซีนนี้ป้องกันเฉพาะเชื้อ EV71 ซึ่งเป็นสายพันธุ์ที่รุนแรงที่สุดของโรคมือเท้าปาก แต่ไม่ครอบคลุมสายพันธุ์อื่น เช่น Coxsackievirus A16
วัคซีนมือเท้าปากควรฉีดไหม
หลายคนสงสัยว่า วัคซีนมือเท้าปากควรฉีดหรือไม่ ในขณะที่โรคสามารถหายเองได้ในบางราย
คำตอบคือ วัคซีนเหมาะสำหรับเด็กเล็ก โดยเฉพาะช่วงอายุ 6 เดือน – 5 ปี ที่เป็นช่วงเสี่ยงสูงสุดของการติดเชื้อและเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง เช่น
- สมองอักเสบ
- ภาวะหายใจล้มเหลว
- เสียชีวิตในบางรายที่ไม่ได้รับการรักษาทันท่วงที
แม้วัคซีนจะไม่ป้องกันโรคได้ทุกสายพันธุ์ แต่มีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันอาการรุนแรงจากเชื้อ EV71 ได้ดีถึง 90% ขึ้นไป ช่วยลดความเสี่ยงในการนอนโรงพยาบาล และลดอัตราการเสียชีวิต
ข้อดีของการฉีดวัคซีนมือเท้าปาก
- ลดความรุนแรงของโรคเมื่อเด็กติดเชื้อ
- ลดโอกาสนอนโรงพยาบาลหรือเกิดภาวะแทรกซ้อน
- ช่วยลดการแพร่กระจายของเชื้อในศูนย์เด็กเล็กหรือในครอบครัว
- ปลอดภัยและมีผลข้างเคียงน้อย
วัคซีนมือเท้าปากฉีดเมื่อไหร่ดี
คำแนะนำทั่วไปคือ ควรเริ่มฉีดวัคซีนตั้งแต่อายุ 6 เดือนขึ้นไป โดยฉีดทั้งหมด 2 เข็ม ห่างกัน 1 เดือน
หลังฉีดครบแล้ว ร่างกายจะเริ่มสร้างภูมิคุ้มกันภายใน 1–2 สัปดาห์
หากลูกอยู่ในช่วงอายุที่เหมาะสม และเข้าเรียนในสถานรับเลี้ยงเด็ก ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก หรือมีพี่น้องอยู่ร่วมกันหลายคน ควรพิจารณาฉีดวัคซีนเพื่อลดความเสี่ยง
วัคซีนมือเท้าปากมีผลข้างเคียงหรือไม่
โดยทั่วไปวัคซีน EV71 มีความปลอดภัยสูง ผลข้างเคียงที่อาจพบ ได้แก่
- มีไข้ต่ำหลังฉีด
- ปวด บวม แดงบริเวณที่ฉีด
- เด็กบางคนอาจงอแงหรือเบื่ออาหาร 1–2 วันหลังฉีด
หากมีอาการผิดปกติอื่น ๆ ที่ไม่พบบ่อย เช่น ไข้สูงมากหรืออาเจียน ควรพาไปพบแพทย์ทันที
แพ็กเกจวัคซีนป้องกันมือเท้าปาก สำหรับเด็ก
คำถามพบบ่อย (FAQ)
Q: วัคซีนมือเท้าปากป้องกันได้ทุกสายพันธุ์ไหม
A: ไม่ วัคซีนที่ใช้ในไทยตอนนี้ครอบคลุมเฉพาะสายพันธุ์ EV71 ซึ่งเป็นชนิดที่ก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงมากที่สุด
Q: เด็กที่เคยเป็นมือเท้าปากแล้ว ยังต้องฉีดวัคซีนไหม
A: แนะนำให้ฉีดได้ เพราะเชื้อแต่ละสายพันธุ์ไม่ทำให้เกิดภูมิคุ้มกันถาวร และลูกอาจติดซ้ำจากสายพันธุ์อื่นได้อีก
Q: วัคซีนนี้อยู่ในวัคซีนพื้นฐานของเด็กหรือไม่
A: ยังไม่รวมอยู่ในวัคซีนพื้นฐานของกระทรวงสาธารณสุข ต้องรับบริการเพิ่มเติมเอง
Q: สามารถฉีดพร้อมกับวัคซีนอื่นได้ไหม
A: สามารถฉีดร่วมกับวัคซีนอื่นได้ แต่ควรปรึกษาแพทย์ก่อนเพื่อตรวจสอบช่วงเวลาและความเหมาะสม
บทความที่เกี่ยวข้อง
โรคมือเท้าปากในเด็ก อันตรายไหม
อย่าชะล่าใจว่าแค่หวัด ลูกมีไข้ ผื่นขึ้นมือเท้า ระวัง! มือเท้าปาก เช็กอาการเริ่มต้น
ลูกเป็นมือเท้าปาก รักษายังไงให้หายไว
ทำความรู้จักเอนเทอโรไวรัส ต้นเหตุเด็กเสียชีวิตกะทันหัน
เด็กเสี่ยงสูงเอนเทอโรไวรัสระบาด เช็กอาการและการป้องกัน
ป้องกันก่อนป่วย ลดเสี่ยงลูกต้องนอน รพ.
แม้โรคมือเท้าปากบางสายพันธุ์จะหายได้เอง แต่สำหรับเชื้อ EV71 ที่ก่อโรครุนแรง การมี “วัคซีน” เป็นตัวช่วยป้องกันไว้ล่วงหน้า เป็นการลงทุนด้านสุขภาพที่คุ้มค่า โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่ภูมิคุ้มกันยังไม่สมบูรณ์
หากคุณยังไม่แน่ใจว่าลูกควรฉีดวัคซีนหรือไม่ ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อประเมินความเหมาะสมของเด็กแต่ละคน
ปรึกษาแพทย์เรื่องวัคซีนมือเท้าปากได้ที่ศูนย์กุมารเวช 24 ชั่วโมง โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย ให้บริการฉีดวัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก พร้อมทีมแพทย์เฉพาะทางดูแลอย่างใกล้ชิด มีห้องตรวจปลอดภัยสำหรับเด็ก พร้อมการดูแลหลังฉีดแบบครบวงจร
โรงพยาบาลใกล้บ้านคุณ เปิดบริการตลอด 24 ชั่วโมง
ดูข้อมูลเพิ่มเติม ศูนย์กุมารเวช 24 ชั่วโมง
ศูนย์กุมารเวช 24 ชั่วโมง
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
เปิดบริการทุกวัน พร้อมดูแลโดยกุมารแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line
