โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่คนไทยเป็นมากขึ้นทุกปี โดยเฉพาะวัยทำงานและผู้สูงอายุ สาเหตุหลักคือระดับน้ำตาลในเลือดสูงเรื้อรัง ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนกับหัวใจ ไต ตา และเส้นประสาท
การรักษาเบาหวานอย่างได้ผล เริ่มต้นจากการเข้าใจว่า “ยาเบาหวานมีกี่แบบ และใช้ให้ถูกอย่างไร” ซึ่งเป็นสิ่งที่ผู้ป่วยจำนวนมากยังเข้าใจผิด
ยาเบาหวานคืออะไร ทำไมต้องใช้ยา
ยาเบาหวานคือยาที่ช่วยลดน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในระดับปลอดภัย เพื่อป้องกันไตวาย ตาบอด และโรคหัวใจ ยาจะออกฤทธิ์ ได้หลายทาง เช่น ลดการสร้างน้ำตาลในตับ เพิ่มประสิทธิภาพอินซูลิน หรือขับน้ำตาลออกทางปัสสาวะ
อย่าหยุดยาเอง! เพราะอาจทำให้ระดับน้ำตาลพุ่งสูง จนเกิดภาวะฉุกเฉินได้
ยาเบาหวานมีกี่แบบ
แบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่
- ยาเบาหวานชนิดรับประทาน (Oral agents)
| กลุ่มยา | ตัวอย่าง | กลไก | จุดเด่น | ข้อควรระวัง |
| Biguanides | Metformin | ลดการสร้างน้ำตาลจากตับ | ราคาย่อมเยา | ท้องเสียช่วงแรก |
| SGLT2 inhibitors | Dapagliflozin | ขับน้ำตาลทางปัสสาวะ | ลดน้ำหนัก | ติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ |
| DPP-4 inhibitors | Sitagliptin | กระตุ้นอินซูลินหลังอาหาร | ใช้ร่วมยาอื่นได้ดี | ราคาสูง |
| Sulfonylureas | Glimepiride | กระตุ้นตับอ่อนสร้างอินซูลิน | ลดน้ำตาลเร็ว | เสี่ยงน้ำตาลต่ำ |
- ยาเบาหวานชนิดฉีด (Insulin / GLP-1 agonists)
ใช้เมื่อยาเม็ดควบคุมไม่ได้ หรือผู้ป่วยเบาหวานชนิด 1
- อินซูลิน ช่วยทดแทนฮอร์โมนที่ร่างกายขาด
- GLP-1 agonists กระตุ้นอินซูลินหลังอาหาร ลดน้ำตาลและน้ำหนัก เหมาะกับผู้มีโรคหัวใจ
วิธีใช้ยาเบาหวานให้ถูกต้อง
- กินยาตามเวลา (ส่วนใหญ่ก่อนอาหาร 30 นาที)
- ไม่หยุดยาเอง แม้น้ำตาลดีขึ้น
- ไม่เพิ่มขนาดยาเอง
- ลืมกินยา ให้กินทันทีที่นึกได้ ยกเว้นใกล้มื้อต่อไป
- ตรวจ HbA1c ทุก 3 เดือน
ปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการใช้ยาให้เหมาะกับคุณ 02-441-7899 หรือ 1792
แนวทางรักษาเบาหวานที่ได้ผล
ประกอบด้วย 3 ปัจจัยหลัก
- ยาเบาหวานตามแพทย์สั่ง
- ควบคุมอาหาร ลดหวาน มัน เค็ม
- ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ≥ 150 นาที/สัปดาห์
หาก HbA1c > 7% ต่อเนื่อง แพทย์อาจปรับยา หรือเริ่มอินซูลิน
ยาเบาหวานในผู้มีโรคร่วม
- ผู้ป่วยไตวาย: หลีกเลี่ยง Metformin เมื่อ eGFR ต่ำ
- ผู้ป่วยหัวใจ: เหมาะกับกลุ่ม SGLT2 หรือ GLP-1
- ผู้สูงอายุ: ลดขนาดยา ระวังน้ำตาลต่ำ
การดูแลและป้องกันควบคู่ยา
- ตรวจติดตาม: น้ำตาล HbA1c ไขมัน ความดัน
- โภชนาการ: กินครบ 5 หมู่ แต่จำกัดคาร์บ
- ออกกำลังกาย: เดินเร็ว ว่ายน้ำ โยคะ สัปดาห์ละ 3–5 วัน
FAQ คำถามที่พบบ่อย
- ยาเบาหวานมีกี่แบบ? มี 2 แบบ คือ ยาเม็ดและยาฉีด แพทย์จะเลือกตามระดับน้ำตาลและสุขภาพโดยรวม
2. ยาเม็ดกับยาฉีดต่างกันอย่างไร? ยาเม็ดใช้ในเบาหวานชนิด 2 ส่วนยาฉีดใช้เมื่อร่างกายผลิตอินซูลินไม่พอ
3. ผลข้างเคียงมีไหม? อาจพบท้องเสีย มือสั่น น้ำตาลต่ำ แจ้งแพทย์หากอาการไม่ดีขึ้น
4. ต้องใช้ยาตลอดชีวิตไหม? ส่วนใหญ่ต้องใช้ต่อเนื่อง แต่แพทย์อาจลดขนาดได้เมื่อควบคุมดี
5. บริการยาเบาหวานใกล้อ้อมน้อยมีที่ไหน? รพ.วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย มีคลินิกเบาหวาน ตรวจ HbA1c และปรับยาโดยแพทย์เฉพาะทาง
อ่านเพิ่มเติม
-ค่า HbA1c คืออะไร
-เบาหวานมีกี่ระยะ เช็กอาการแต่ละระยะ
-7 อาการเบาหวานที่คุณอาจมองข้าม
-เบาหวานต้องตรวจอะไรบ้างในแต่ละปี
ปรึกษาเรื่องยาเบาหวานใกล้บ้าน
ศูนย์อายุรกรรม รพ.วิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
ตั้งอยู่บนถนนเพชรเกษม ใกล้ บิ๊กซีอ้อมใหญ่ พุทธมณฑลสาย 4–5 ครอบคลุม อ้อมน้อย เพชรเกษม กระทุ่มแบน สามพราน นครปฐม สมุทรสาคร
คลินิกต่อมไร้ท่อ ศูนย์อายุรกรรม 24 ชั่วโมง
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร: 02-441-7899 หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line
