เบาหวานกินอะไรได้บ้าง รวมอาหารที่ควรเลือกและควรเลี่ยง พร้อมเมนูแนะนำ

บทความโดย
พญ. หริณโรจน์ กลัดเจริญ
แพทย์ประจำศูนย์อายุรกรรม อายุรศาสตร์ต่อมไร้ท่อ

ผู้ป่วยเบาหวานจำนวนมากมักมีคำถามว่า “กินอะไรได้ กินอะไรไม่ได้” เพราะการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดนั้นไม่ได้ขึ้นอยู่กับยาเพียงอย่างเดียว แต่อาหารที่เลือกกินในแต่ละวันส่งผลโดยตรงต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตในระยะยาว

บทความนี้จะช่วยให้คุณเข้าใจว่า เบาหวานควรกินอย่างไร อาหารแบบไหนที่ควรเลือกหรือหลีกเลี่ยง พร้อมตัวอย่างเมนูที่เหมาะกับผู้ป่วยเบาหวาน

ทำไมผู้ป่วยเบาหวานต้องใส่ใจเรื่องอาหาร

โรคเบาหวานเกิดจากระดับน้ำตาลในเลือดสูงผิดปกติ ซึ่งอาจเกิดจากร่างกายสร้างอินซูลินได้น้อย หรือใช้งานอินซูลินได้ไม่เต็มที่ ส่งผลให้ร่างกายจัดการกับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดี

อาหารที่มีคาร์โบไฮเดรตสูง น้ำตาลสูง หรือมีค่าดัชนีน้ำตาล (GI) สูง จะทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดพุ่งขึ้นอย่างรวดเร็ว

หากปล่อยให้ น้ำตาลในเลือดสูงเกิน 200 mg/dL อย่างต่อเนื่อง อาจนำไปสู่ภาวะเบาหวานที่ควบคุมยาก【อ่านต่อ

ดังนั้น การเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมจะช่วยลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคไต เบาหวานขึ้นตา หัวใจขาดเลือด หรือแผลเรื้อรัง

หลักการเลือกอาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

  • เลือกอาหารที่มีดัชนีน้ำตาลต่ำ (Low GI)
  • คุมปริมาณคาร์โบไฮเดรตต่อมื้อ
  • เน้นอาหารที่มีใยอาหารสูง
  • เลี่ยงของทอด ของหวาน และอาหารแปรรูป
  • รับประทานให้ครบ 5 หมู่ในสัดส่วนที่เหมาะสม
  • แบ่งมื้อย่อยระหว่างวัน เพื่อควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่

เรียนรู้เพิ่มเติมเกี่ยวกับ ระยะของเบาหวานและการดูแลตนเอง ได้ที่นี่
เบาหวานมีกี่ระยะ แต่ละระยะดูแลอย่างไร

อาหารที่ควรเลือกสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

หมวดอาหาร ตัวอย่างที่ควรเลือก
ข้าว–แป้ง ข้าวกล้อง ข้าวไรซ์เบอร์รี ขนมปังโฮลวีต ข้าวโพด มันม่วง
โปรตีน ปลา ไก่ไม่ติดหนัง เต้าหู้ ไข่ ถั่วต่าง ๆ
ผัก ผักใบเขียวทุกชนิด แครอท ฟักทอง บรอกโคลี กะหล่ำปลี
ผลไม้ ฝรั่ง ชมพู่ แอปเปิลเขียว สตรอว์เบอร์รี มะม่วงดิบ
ไขมันดี อะโวคาโด น้ำมันมะกอก เมล็ดเจีย ถั่วอัลมอนด์
เครื่องดื่ม น้ำเปล่า ชาไม่หวาน นมไร้น้ำตาล หรือนมถั่วเหลืองแบบไม่หวาน

เคล็ดลับ: ให้ความสำคัญกับ ปริมาณ ไม่ใช่แค่ชนิดของอาหาร เช่น ผลไม้ที่กินได้ควรจำกัดไม่เกิน 1–2 ส่วนต่อมื้อ

อาหารที่ควรหลีกเลี่ยง

หมวดอาหาร ตัวอย่างที่ควรหลีกเลี่ยง
ข้าว–แป้งขัดขาว ข้าวขาว เส้นก๋วยเตี๋ยว ขนมปังขาว
น้ำตาล–ของหวาน น้ำอัดลม น้ำผลไม้เค็มหวาน ขนมเค้ก เบเกอรี่
อาหารทอด ไก่ทอด ปาท่องโก๋ มันฝรั่งทอด
เนื้อสัตว์แปรรูป ไส้กรอก แฮม เบคอน
ผลไม้หวานจัด ทุเรียน ลำไย องุ่น มะม่วงสุก
เครื่องดื่ม ชานมไข่มุก นมหวาน น้ำผลไม้กล่อง

หากมีอาการ เบาหวานแบบควบคุมไม่ได้ น้ำตาลแปรปรวน ควรปรึกษาแพทย์ทันที
อาการเบาหวานควบคุมไม่ได้ มีอะไรบ้าง

เมนูแนะนำสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน

ตัวอย่างเมนูอาหารเช้า

  • ข้าวต้มปลาข้าวกล้อง
  • ไข่ต้ม 1 ฟอง กับขนมปังโฮลวีต 1 แผ่น
  • โจ๊กข้าวกล้องไม่ใส่เครื่องปรุงรสจัด

ตัวอย่างเมนูอาหารกลางวัน

  • ข้าวไรซ์เบอร์รี 1 ทัพพี + อกไก่ผัดพริกหวาน + ต้มจืดเต้าหู้
  • ข้าวกล้อง + แกงส้มผักรวม + ปลาย่าง
  • ยำเห็ดสามอย่าง + ข้าวโพดต้มครึ่งฝัก

ตัวอย่างเมนูอาหารเย็น

  • แกงเลียง + ไข่เจียวฟูไม่ใส่น้ำมัน
  • เต้าหู้ทรงเครื่อง + ข้าวกล้อง
  • ข้าวผัดปลาทูแบบไม่ใช้น้ำมัน

ตรวจสอบสุขภาพประจำปี ควรรวมการ ตรวจน้ำตาลในเลือดแบบองค์รวม เช่น HbA1c
แนะนำการตรวจเบาหวานประจำปี

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q: เบาหวานกินข้าวได้ไหม?
A: ได้ แต่ควรเลือกข้าวไม่ขัดสี เช่น ข้าวกล้อง และควบคุมปริมาณไม่เกิน 1 ทัพพีต่อมื้อ

Q: ผลไม้ชนิดไหนเหมาะกับผู้ป่วยเบาหวาน?
A: ผลไม้ที่มีน้ำตาลต่ำ เช่น ฝรั่ง ชมพู่ แอปเปิลเขียว กินในปริมาณพอเหมาะ
7 อาการซ่อนเร้นของเบาหวาน ที่คุณอาจไม่รู้

Q: เบาหวานห้ามกินของหวานเลยหรือไม่?
A: ไม่จำเป็นต้องงด 100% แต่ควรหลีกเลี่ยงของหวานที่มีน้ำตาลสูง และเลือกของหวานทางเลือก เช่น ขนมจากหญ้าหวานหรือผลไม้สด

Q: ดื่มนมได้หรือไม่?
A: ดื่มได้ หากเลือกนมที่ไม่มีน้ำตาลเติม เช่น นมจืด นมถั่วเหลืองไม่หวาน

Q: ควรตรวจ HbA1c เมื่อไหร่?
A: ควรตรวจทุก 3–6 เดือนเพื่อติดตามการควบคุมน้ำตาลระยะยาว
ตรวจ HbA1c คืออะไร?

สรุป : ผู้ป่วยเบาหวานสามารถมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้ หากรู้จักเลือกอาหารอย่างเหมาะสม การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ ไม่เพียงช่วยควบคุมน้ำตาลในเลือด แต่ยังช่วยลดความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนระยะยาวได้อีกด้วย

การมีแพทย์เฉพาะทางคอยให้คำแนะนำเรื่องโภชนาการร่วมกับแผนการรักษาจะช่วยให้ควบคุมโรคได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ตรวจเบาหวาน และรับคำแนะนำด้านอาหารกับแพทย์เฉพาะทางได้ที่นี่

หากคุณหรือคนในครอบครัวเป็นเบาหวาน และไม่แน่ใจว่าควรเริ่มต้นควบคุมอาหารอย่างไร แนะนำให้ปรึกษาแพทย์เฉพาะทางต่อมไร้ท่อ เพื่อวางแผนการดูแลแบบเฉพาะบุคคล ศูนย์อายุรกรรม 24 ชั่วโมง โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย ให้บริการโดยแพทย์เฉพาะทางด้านต่อมไร้ท่อ พร้อมห้องตรวจและแล็บมาตรฐาน เดินทางสะดวก เปิดบริการทุกวัน ใกล้บ้านคุณ

 

คลินิกต่อมไร้ท่อ ศูนย์อายุรกรรม 24 ชั่วโมง
โรงพยาบาลวิชัยเวชฯ อ้อมน้อย
โทร: 02-441-7899  หรือ1792
แผนที่: ใกล้พุทธมณฑล – หนองแขม – อ้อมน้อย
นัดหมายออนไลน์: Line